نقش عوامل ژئوپلیتیکی آمریکا و تکفیریها از مبدأ سرزمینی عراق بر راهبرد دفاعی آن‌ها جهت مقابله با جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه دفاع ملی

2 استادیار دانشگاه فارابی

چکیده

عوامل ژئوپلیتیکی شامل کلیه عواملی است که در چارچوب جغرافیا، سیاست و قدرت بر راهبرد دفاعی تاثیرگذار باشند، عوامل ژئوپلیتیکی در انتخاب نوع راهبرد دفاعی نقش مهمی دارد. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف دستیابی به نقش عوامل ژئوپلیتیکی آمریکا و تکفیری­ها از مبدأ سرزمینی عراق بر راهبرد دفاعی آن‌ها جهت مقابله با جمهوری اسلامی ایران می­باشد. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی با رویکرد کمی انجام گردیده و از نوع  توسعه­ای- کاربردی می­باشد، روش جمع‌آوری اطلاعات میدانی و کتابخانه­ای بوده و جامعه آماری نیز 37 نفر می‌باشند. نتایج تحقیق حکایت از آن دارد که تعداد عوامل ژئوپلیتیکی دشمن از مبدأ سرزمینی عراق 27 عامل است: (4 عامل طبیعی، 5 عامل انسانی، 3 عامل اقتصادی، 2 عامل سیاست داخلی، 2 عامل سیاست خارجی، 6 عامل نظامی، 3 عامل فرهنگی و 2 عامل علمی- فناوری)  که تعداد 12 عامل آن دارای دو نقش هم‌زمان هستند، یعنی هم‌زمان هم فرصت هستند و هم تهدید و یا هم‌زمان هم ضعف هستند و هم قوت، در مجموع عوامل ژئوپلیتیک دشمن از مبدأ سرزمینی عراق داری 27 عامل و 39  نقش می­باشند. بر اساس دستاوردهای پژوهش حاضر می‌توان بیان نمود که دشمن در حوزه عوامل ژئوپلیتیکی در موقعیت تهاجمی قرار دارد و اجرای راهبرد بازدارندگی و دفاع­ همه­جانبه توسط نیروهای مسلح ج.ا.ایران و عراق جهت خنثی‌نمودن تهدیدهای آمریکا و گروه­های تروریستی پیشنهاد می­گردد.

کلیدواژه‌ها


منابع و مآخذ
- قرآن کریم، ‌ترجمه، آیت‌الله‌ مکارم شیرازی، قم: انتشارات اشکذر.
- نهج‌البلاغه، ترجمة، محمد دشتی، قم: انتشارات اشکذر.
- امام خمینی (رحمت­الله علیه)، (1385)، صحیفه نور، جلد 21، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی(رحمت الله علیه).
- امام خامنه‌ای (مدظله­العالی)، مجموعه بیانات، قابل دسترسی در سایت:
- حافظ‌نیا، محمدرضا (1390). اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، ‌مشهد: انتشارات پاپلی.
- حیات­مقدم، امیر و همکاران (1396). «عوامل ژئوپلیتیکی اقتصادی و سیاسی موثر بر راهبرد دفاعی- امنیتی جمهوری اسلامی ایران در مقابل تهدیدهای فرامنطقه­ای از مبداء سرزمینی عراق»، فصلنامه مطالعات بین­رشته­ای دانش راهبردی، شماره 26.
- چگینی، حسن (1384). نظام مدیریت راهبردی دفاعی، جلد اول، تهران: نشر آجا.
- دانش­آشتیانی، محمدباقر (1388). راهبرد دفاعی- امنیتی، تهران: انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی.
- دانش­آشتیانی، محمدباقر (1391). مدیریت راهبرد دفاعی- امنیتی، تهران: انتشارات مرکز آموزشی و پژوهشی شهید صیادشیرازی.
- عزتی، عزت‌الله (1388). ژئوپلیتیک در قرن بیست ویکم، چاپ سوم، تهران: نشر مهر.
- رشید، غلامعلی (1394). جزوه درسی دوره دکتری، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی.
- شمس دولت­آبادی، سید محمودرضا، (1394). جزوه درسی ژئوپلیتیک دوره دکتری، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی.
- رشید، غلامعلی؛ کلانتری، فتح­ا... (1395). «نقش عوامل ژئوپلیتیکی طبیعی در تدوین راهبرد دفاعی جمهوری اسلامی ایران در مقابل تهدیدات نظامی آمریکا از مبداء سرزمینی عراق»، فصلنامه  مطالعات دفاعی استراتژیک، شماره 66.
- کلانتری، فتح­ا... (1395). نقش عوامل موثر ژئوپلیتیکی بر راهبرد دفاعی- امنیتی جمهوری اسلامی ایران، رساله دکتری، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی.
- کلانتری، فتح­ا... (1396). «روش­های اجرای جنگ هویتی علیه جمهوری اسلامی ایران و روش‌های مقابله با آن»، فصلنامه مطالعات بین­رشته­ای دانش راهبردی، شماره 28.
- کالینز، جان­ام (1383). استراتژی بزرگ، ترجمة کورش بایندر، چاپ اول، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.