مقاله پژوهشی:تحول جایگاه نفت و تسلیحات در روابط ایالات متحده و عربستان سعودی (2019-2009)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار روابط بین‌الملل دانشگاه خوارزمی

2 استاد روابط بین‌الملل دانشگاه خوارزمی

3 معاون آموزش مرکز علمی کاربردی شهدای نزاجا

چکیده

روابط دو کشور عربستان سعودی و ایالات متحده آمریکا که دارای منافع غیرهم‌سو با جمهوری اسلامی ایران می‌باشند، یکی از مسائل مهم و مورد توجه تصمیم‌سازان و تصمیم گیران امنیت کشور بوده است. در همین راستا پژوهش حاضر تلاش دارد تا با بهره‌گیری از نظریه حامی – پیرو به این سوال پاسخ دهد که بین سال‌های 2009 تا 2019 چه تحولی در جایگاه نفت و تسلیحات در رابطه ایالات متحده آمریکا و عربستان سعودی ایجاد شده است؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد آمریکا با افزایش تولید نفت و تنوع بخشیدن به سبد خرید نفتی خود در حال کاهش وابستگی به نفت عربستان می‌باشد. در عین حال این کشور تلاش دارد ضمن کاهش هزینه‌های امنیتی خود در منطقه، با افزایش فروش تسلیحات به عربستان و افزایش وابستگی آن‌ها در این زمینه، نقش این کشور را از تامین‌کنندۀ نفتی به تنظیم‌کنندۀ بازار انرژی سوق دهد. از سوی دیگر سعودی‌ها هم با درک این موضوع که نیازمندی آمریکا به نفت در حال کاهش است و ضمن تردید در تعهد آمریکا به حفظ امنیت کشورشان، با افزایش خرید تسلیحات از آن کشور و نمایش قدرت در بازار بین‌المللی انرژی، به دنبال ایجاد مزیتی دیگر برای آمریکا و جلب حمایت و تداوم اتحاد با ایالات متحده می‌باشند.

کلیدواژه‌ها


منابع و مآخذ
الف) منابع فارسی
- اسدی، بیژن (1380). «پرونده عربستان سعودی: مردم، قدرت، سیاست»، فصلنامه مطالعات خاورمیانه. شماره 27، صص 342-333.
- آقایی، داود) 1368). سیاست و حکومت در عربستان سعودی. تهران: نشر کتاب سیاسی.
- امیری، مجتبی (1373). «ریچارد نیکسون و رویای رهبری آمریکا در جهان»، ماهنامه اطلاعات سیاسی و اقتصادی، سال هشتم. شماره 7 و 8، صص 36-30.
- جعفری‌ولدانی، اصغر؛ آسمانی، حدیث (1396). «بررسی روابط نظامی عربستان و آمریکا و نقش آن در کنشگری منطقه‌ای عربستان»، دوفصلنامه سیاست و روابط بین‌الملل، سال اول، شماره دوم، صص 115-93.
- حشمت‌زاده، محمدباقر و همکاران (1397). «سیاست‌های منطقه‌ای ستیزه‌جویانه عربستان سعودی در قبال ج.ا.ایران (2017 - 2003) دلایل، اهداف و پیامدها»، فصلنامه راهبرد، سال بیست‌وهفتم، شماره 88، صص 159-133.
- الرویلی، علی‌بن‌هلول (1430). الأمن الوطنی السعودی: آفاق استراتیجیة برؤیا مستقبلیة، ریاض: نشر بیسان.
- زرکلی، خیرالدین (1977). شبه جزیرة العرب فی عهد الملک عبدالعزیز، بیروت: دارالعلم للملائین.
- سعید، محمدعلی (1368). بریتانیا و ابن سعود، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
- طاهری، مهدی (1393). بررسی علل تداوم قدرت در رژیم‌های استبدادی خاورمیانه (مطالعه موردی: عربستان سعودی»، رساله دکتری، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
- القحطانی، فهد (1988). الیمانی و آل سعود؛ نفط و فضائح، بیروت: دارالصفا.
- محمدی‌پیروزیان، الهه؛ آدمی، علی (1390). «راهبرد امنیتی ایالات متحده آمریکا در قبال عربستان سعودی در دوران پسا جنگ سرد»، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، سال سوم، شماره هشتم، صص 79 -51.
- مدنی، سیدجلال‌الدین (1375). شناسایی کشورها: تحولات تاریخی و مسائل سیاسی جهان معاصر، تهران، نشر پایدار.
- نادعلی، محمد ؛ نصیری، سمیرا (1394). «صنعت نفت و گاز شیل: فرصت یا تهدید»، فصلنامه روند، سال بیست‌و‌دوم، شماره 27، صص 154 -129.
ب) منابع انگلیسی
- Aarts, Paul, (2007). The Longevity of the House of Saudi: in Oliver Schlumberger, "Debating Arab authoritarianism: dynamics and durability in nondemocratic regimes", Stanford University press, pp 297-335.
 
- Chandavarker, Sumeeta shyamsunder, (1997). Patron-client ties and Maoist rural China, Canada: Simon Fraser University.
 
- Cordesman ,Anthony H, (2014). Aram Nerguizian , The Gulf Military Balance in 2014: An Overview , CSIS, 88 April,s. 81.
 
- EIA, (2015), Short-Term Energy Outlook, January.
 
- Grayson, Benson lee, (1982). Saudi–American Relations,Washington D. C, University Press of American.
 
- Islam Y. Qasem ,(2016). Oil and Security Policies: Saudi Arabia, 1950-2012, Brill Press.
 
- Landé, Carl H, (1997). The Dyadic Basis of Clientelism, in S. W.  Schmidt. (Editor). Friends, Followers and Factions: A Reader in Political Cli.
 
- Rachel Bronson, (2006). Thicker Than Oil: America's Uneasy Partnership with Saudi Arabia, Oxford University Press.
 
- Richard Sokolosky and Others, (2001). “Persian Gulf Security Improving Allied Military Contributions”, Santa Monica: RAND.
- SIPRI Arms Transfers Database at:https://www.sipri.org.
 
- Sokolsky, Richard & Jeremy Shapiro (2016). What A Real Review of U.S.Military Assistance To Audi Arabia Would Say, warontherocks, available:https://warontherocks.com/2016/10/what-a-real-review-of-u-s-military-assistance-tosaudi-arabia-would-say.
 
- Stephen, Zunes,(2003). A time to question the Us role in Saudi Arabia, May 20, at: www.commondems.org.
 
- Thomas ,Clayton,(2017). Arms Sales in the Middle East: Trends andAnalytical Perspectives for U.S. Policy, Congressional Research Service,  available: https://fas.org/sgp/crs/mideast/R44984.pdf.
 
- Wilson, Scott, (2003). King Abdullah Greets Obama in Saudi Arabia, The Washington Post.