بررسی سرچشمه های ژئوپلیتیکی بحران در بالکان با تاکید بر امنیت مسلمانان

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

2 عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران

3 عضو هیات علمی دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران

4 عضو هیات علمی دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس تهران. ایران

چکیده

شبه جزیره بالکان یکی از بی ثبات ترین مناطق اروپا و جهان است که همواره مورد توجه قدرت های منطقه ای و جهانی می باشد. این منطقه دارای نیروهای واگرای قومی و مذهبی است، که دائما با یکدیگر در حال رقابت هستند. با فروپاشی یوگسلاوی سابق ژئوپلیتیک منطقه بالکان دچار تغییرات اساسی شد، که به جنگ های خونین قومی و مذهبی خصوصا جنگ بوسنی و هرزگوین و بحران کوزوو، منجر شد. در این منازعات بازیگران متعدد هر یک بدنبال تحقق اهداف و مطامع محلی، منطقه ای و جهانی خویش بودند. به جهت اهمیت موضوع و سرنوشت مسلمانان بالکان بر آن شدیم تا از منظر چالش های ژئوپلیتیکی مسلمانان، به بررسی و ریشه یابی سرچشمه های بحران و تاثیرآن بر وضعیت مسلمانان بالکان که یک تجربه تاریخی حائز اهمیت می باشد بپردازیم. از این رو پژوهش حاضر در پی آن است تا با استفاده از روش تاریخی، توصیفی و تحلیلی و متغیرهای تعیین شده بر اساس عوامل ثابت و متغیر ژئوپلیتیک، نقش عوامل متعدد در بوجود آمدن بحران های این منطقه و میزان تاثیر گذاری آنها بر امنیت مسلمانان، بویژه کشور بوسنی و هرزگوین و کوزوو را شناسایی و در جهت راه های رسیدن به امنیت و صلح پایدار، بر پیوستن کشورهای منطقه به پیمان های منطقه ای و بین المللی بعنوان موثرترین راه های همگرایی بین اقوام و کشورها تاکید می نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  • فهرست منابع و مآخذ

    الف. منابع فارسی

    • آسایش، محمدجواد و رضا آقا رضی درمنی (۱۳۷۶)، «مروری بر تاریخ مسلمانان در یوگسلاوی»، تهران، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی.
    • آسایش، محمدجواد (۱۳۷۴)، «بحران بوسنی و هرزگوین و مذاکرات صلح»، تهران، نشر اطلاعات.
    • آسایش، محمدجواد (۱۳۷۴)، «بررسی مشکل کوزوو در یوگسلاوی»، تهران، نشر اطلاعات.
    • احمدی معین، محمدمهدی (۱۳۹۲)، «مسلمانان اتحادیه اروپا»، نشر موسسه اندیشه‌سازان نور.
    • افشردی محمدحسین و حسین اکبری (۱۳۹۲)، «تأثیر عوامل ژئوپلیتیکی شیعه بر توسعه نفوذ انقلاب اسلامی»، تهران، فصلنامه آفاق امنیت، شماره ۲۰ ص ۴۸.
    • اکبری، حسین (۱۳۸۴)، «بوسنی در گذر زمان»، تهران، نشر موسسه اندیشه‌سازان نور.
    • امینیان، بهادر (۱۳۸۵)، «مسلمانان، هویت و جامعه بین‌الملل: بوسنی و هرزگوین»، تهران، نشر موسسه اندیشه‌سازان نور.
    • بیات، حمیدرضا و دیگران (۱۳۹۹)، «تبیین الگوی روابط قدرت‌های منطقه‌ای در بحران ژئوپلیتیکی سوریه»، تهران، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال ۱۶ شماره ۱ ص ۴۵.
    • پرست تاش، وحید (۱۳۹۰)، «سرنوشت کوزوو»، تهران، انتشارات برادری.
    • حافظ­نیا، محمدرضا (۱۳۸۵)، «اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک»، مشهد، انتشارات آستان قدس.
    • حافظ­نیا، محمدرضا و ریباز قربانی­نژاد (۱۳۹۸)، «عوامل ژئوپلیتیکی منازعه در روابط بین‌الملل»، تهران، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات.
    • خبرگزاری مهر (۱۳۹۸)، «مقدونیه شمالی به ناتو پیوست».
    • ذاکری، کاوه (۱۳۹۹)، «تحلیل چالش‌های ژئوپلیتیکی مسلمانان در شبه‌جزیره بالکان»، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، رساله دکتری.
    • رحمانی، علی و محمد قدس (۱۳۷۷)، «بوسنی و هرزگوین چشم‌انداز آینده» تهران، ناشر وزارت خارجه.
    • رفیعی، حمید (۱۳۹۹)، «پیدایش سه مذهب اصلی مسیحیت»، سایت الشیعه.
    • زرگر، افشین (۱۳۸۵)، «مدل‌های دولت - ملت‌سازی از مدل اروپایی تا مدل اوراسیایی»، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، سال ۴ شماره ۷ ص ۶۷.
    • سید صالحی، غلامحسین (۱۳۹۵)، «بررسی دلایل فعال شدن اتحادیه اروپا در حوزه بالکان»، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
    • سیف­زاده، سید حسین (۱۳۸۵)، «اصول روابط بین‌الملل» تهران، نشر میزان.
    • طباطبایی، سید جواد (۲۰۲۰)، «از خلافت تا دولت ملت در بالکان»، سایت بالکانین.
    • طبرسا، نقی (۱۳۷۱)، «جنگ در بالکان»، تهران، انتشارات اطلاعات.
    • عابدپور، سعید (۱۳۸۴)، «مسئله هویت در بوسنی و هرزگوین»، تهران، فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام، شماره ۲۱ و ۲۲ ص ۲۶.
    • عزت بگوویچ، علی (۱۳۸۴)، «خاطرات علی عزت بگوویچ»، ترجمه محمدباقر پیپل­زاده، تهران، نشر موسسه اندیشه‌سازان نور.
    • عزتی، عزت‌الله (۱۳۸۰)، «ژئوپلیتیک در قرن بیست­ویکم»، تهران، انتشارات سمت.
    • عسگری، حسن (۱۳۹۵)، «بالکان غربی یا یوگسلاوی سابق از گذشته‌ای تلخ تا آینده‌ای روشن»، تهران، موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران.
    • قادری کنگاوری، روح‌الله (۱۳۹۶)، «ضعف و قوت دیپلماسی ایران در منطقه بالکان»، خبرگزاری تسنیم.
    • مسلموویچ، فکرت (۱۳۸۹)، «نقش جمهوری اسلامی ایران در دفاع و بازسازی بوسنی و هرزگوین»، ترجمه محمدباقر پیپل­زاده، تهران، انتشارات دانشگاه امام حسین (ع).
    • میرطاهر، رضا (۱۳۹۸)، «شباهت‌ها و تفاوت‌های بالکان با خاورمیانه»، سایت فرهنگ اسلامی.
    • نوازنی، بهرام و سکینه فرجزاده (۱۳۹۰)، «شورای امنیت و تعارض اصل حق تعیین سرنوشت ملت‌ها و حق حاکمیت ملی: مورد کوزوو»، پژوهشنامه علوم سیاسی، شماره ۴، ص ۲۲۸.
    • ولی‌اللهی ملکشاه، حبیب‌الله (۱۳۹۲)، «استقلال کوزوو، واقعیت نظام بین‌الملل»، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.

     

    ب. منابع انگلیسی

    • Sasa and Damir Banovic and Marina Barreiro (2018) The Political System of Bosnia and Herzegovina Institutions Actors Processes. Institute for political and International Studies.
    • peter (1983) Geography: A Modern Syntheses. Newyork: Harpereollins College Div.
    • Geoffrey and Harkavy. Robert (1997) Strategic Geography and the Changing Middle East.publisher: Carnegie Endowment for International peace
    • Gearoid Simon Dalby and Paul Routledge (1998). The Geopolities Reader. London & New York:Routledege