کشورهای غرب آسیا بدلیل مواجهه با معضلات امنیتی متنوع، نیازمند سازوکار برون رفت از این وضعیت هستند که ازجمله آن می‌توان به تأسیس یک رژیم امنیت دسته جمعی اشاره کرد. در این پژوهش تلاش بر این است تا با شناسایی فرصت‌ها و چالش‌های فراروی کشورهای منطقه، به این سوالها پاسخ دهیم که رژیم امنیت دسته جمعی چیست و بسترهای ایجاد یک رژیم امنیت دسته جمعی در این منطقه وجود دارد؟ متغیرهای محیطی و عوامل همگرا یا واگرا برای ایجاد چنین رژیمی کدامند؟ برای پاسخ به این سؤالات، با استفاده از پارادایم تفسیری و بهره گیری از روشهای محیط شناسی و تحلیل مضمون، تلاش شد تا ضمن تحلیل داده‌ها، مولفه‌های دخیل در مساله پژوهش تعیین شود. از این رو، هدف اصلی این پژوهش شناخت عوامل مؤثر، ظرفیت‌ها و توانایی‌های کشورهای منطقه در تأسیس یک رژیم امنیت دسته جمعی است. بر این مبنا، تحقیق حاضر به لحاظ هدف از نوع توسعه‌ای- کاربردی است. بررسی اسناد و مدارک و تجزیه و تحلیل محیط ما را به این نتیجه رهنمون می‌سازد که دستیابی به سازوکار واحد جهت تأمین نیازهای امنیتی کشورهای غرب آسیا یکی از اولویت‌های مهم منطقه‌ای است و در ایجاد رژیم امنیت دسته جمعی، عوامل واگرا همچون عدم ثبات در سیاست خارجی و رقابت میان کشورهای منطقه، و عوامل همگرا نقش ایفاء می‌کنند.
آدمی، علی؛ رضایی، نیما (1395)؛ «ماهیت و ابعاد رژیم ضمنی غیررسمی امنیت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران در منطقه غرب آسیا»، فصلنامه پژوهشهای سیاسی جهان اسلام، سال ششم، شماره چهارم، ص 124.
بیگ زاده، ابراهیم (1389)، "حقوق سازمان‌های بین المللی"، تهران، نشر مجد.
تائب، سعید؛ خلیلی، حسین (1386)، «اولویت‌های امنیت سازی در خلیج فارس با رویکرد امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال 8، شماره 30، ص 145.
جعفری ولدانی، اصغر (1384)، «اتحادیه اروپا و چالش‌های نوین امنیتی در غرب آسیا»، مجله پژوهش حقوق و سیاست، شماره 14، صص 91 –
جوادی ارجمند، محمد جعفر؛ چابکی، ام البنین (1389)، «هویت و شاخص‌های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه سیاست مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 40، شماره 1، صص 39-59.
دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال (1388)؛ «تحول در نظریه‌های منطقه گرایی»، نشریه مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره 2، شماره 5، صص 99-116.
رحمانی، منصور (1369)، «دورنمای یک امنیت دسته جمعی در خلیج فارس»، مجله سیاست خارجی، شماره 14 و 13، ص 96-97.
طارمی، کامران (1385)، «دیدگاه‌ها و سیاست‌های ایران در مورد امنیت در خلیج فارس: خاستگاه‌ها، تحولات و ناکامی‌ها»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 11، صص 93-112.
طیب، علی رضا (1386)،«چارچوب تازه برای تحلیل امنیت»، (باری، بوزان؛ ویور، الی؛ دو ویلد، پاپ)،تهران، نشر پژوهشکده مطالعات راهبردی.
مرادی، منوچهر (1385)، «چشم انداز همکاری ایران و اتحادیه اروپا در تأمین ثبات و امنیت در قفقاز جنوبی»، مجله مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 4، صص 48- 90.
مقتدر، هوشنگ (1370)، «امنیت دسته جمعی در تئوری و عمل»، مجموعه مقالات اولین سمینار بررسی تحول مفاهیم، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، تهران.
ب- انگلیسی
Ademola, Abass, (2004), “Regional organizations and the development of collective security”, Oxford, Hart publisher.
Bilgin, Pinar, (2005), “Regional security in the Middle East”, New York, Routledge publisher.
Boulden, Jane, (2003), “Dealing with conflict in A frica, the united nations and regional organization”, United States of America, Pagrave Macmillan publisher.
Buzan, Barry; Waever, Ole, (2003), "Region and powers, the structure of international security", New York, Cambridge University press.
Colombier, Nathalie; Masclet, David; Mirza, Daniel; Montmarquette, Claude, (2009), "Global security policies against terrorism and the free riding problem: an experimental approach", scientific series Cirano, No 14. 1-7.
Fauzisyah, Vikar (۲۰۱۸), “China and UNCLOS: An inconsistent relationship,MSc Political Science: Nationalism, Ethnic Conflict and Development”, Leiden University.
Flemes, Daniel, (2005), "Creating a regional security community in southern Latin America: the institutionalization of the regional defence and security policies", working papers global and areas studies, No 13, P. 3.
Flemes,Daniel; Costa Vaz, Alcides, (2011), "Security policies of India, Brazile and south Africa regional security contexts as constraints for a common agenda", GIGA work papers, No 160 7-8.
Florentino Cuellar, Mariano, (2004), "Reflections on sovereignty and collective security", Stanford journal of international law, No 40, P. 239.
Hettne, Bjorn(2003), "The New Regionalism Revisited", in Fredrik Soderbaum and Timothy ShawNeds., Theories of New Regionalisms: a Palgrave Reader, London: Macmillan.
Delahunty, Robert, (2007), “Self-defense and the failure of the United Nations coolective security system”, legal studies research paper of university of St. Thomas school of law, No 70-10, p.97.
Jung Suh, Jae, (2007), “Power, interest and identity in military alliances”, New York, Palgrave Macmilian publisher.
Keohane, R. O. (۲۰۰۵). “After Hegemony: Cooperation and Discord in theWorld Political Economy”. Princeton: Princeton University Press.
Tavares, Rodrigo (2004), "The State of the Art of Regionalism: The Past/ Present and Future of a Discipline", available at: Unpanl. Un. org/ intradoc/ groups/ public/ documents/ Nispacee/ UNPANO.
)
