غرب آسیا از مهم‌ترین نقاط روی کره زمین است که از دلایل اهمیت آن منابع سرشار انرژی، پل ارتباطی شرق و غرب دنیا، خاستگاه ادیان بزرگ الهی و تنوع قومی و نژادی است. حضور نامشروع قدرت‌های فرامنطقه‌ای موجب بروز ناامنی در منطقه شده و تحولات اخیر موجب شده اوضاع سیاسی و نظامی آن از هر دوره‌ای پیچیده‌تر گردد و طی بیش از یک دهة اخیر، منازعات گوناگونی را شاهد باشد. امروزه، عملیات روانی از جایگاه ممتازی برخوردار است و در سطوح تاکتیکی، عملیاتی و راهبردی به کار می‌رود. شناسایی تاکتیک‌های عملیات روانی در منازعات منطقه‌ای به دلیل اینکه می‌تواند قدرت پیش‌بینی موارد مشابه و ارتقای تصمیم‌گیری را به دنبال داشته باشد بسیار مهم است. لذا، شناسایی و اولویت‌بندی تاکتیک‌های عملیات روانی به کار رفته در سطح راهبردی، توسط بازیگران منازعات منطقه‌ای غرب آسیا (2017 – 2003 م) هدف این تحقیق است. در این تحقیق توصیفی که با رویکرد آمیخته از کیفی به کمی انجام گرفته است، با مراجعه به منابع کتابخانه‌ای، مبانی نظری تأمین گردید. آنگاه، از طریق مصاحبه، مهم‌ترین منازعات منطقه‌ای 2017- 2003 میلادی و تاکتیک‌های سطح راهبردی عملیات روانی در این منازعات شناسایی شدند. سپس با توزیع پرسشنامه در بین جامعه آماری، صحت یافته‌ها مورد آزمون قرار گرفت که مؤید تاکتیک‌های احصاشده و معیارهای رتبه‌بندی آن‌هاست. آنگاه، با اتکا به شیوه تحلیل سلسلهمراتبی اقدام به اولویت‌بندی تاکتیک‌های شناسایی‌شده گردید. در نتیجه، تاکتیک‌های بزرگ‌نمایی، جعل، فریب، ماساژ پیام و ارعاب شناسایی شدند که از این میان، تاکتیک بزرگ‌نمایی با وزن نهایی 38/0 اولویت یکم را در فرآیند تحلیلی به دست آورد.
گروه مترجمین (1387)، «آیین‌نامه عملیات روانی ارتش آمریکا (فنون و روش‌ها)»، تهران، مرکز آموزشی و پژوهشی شهید سپهبد صیاد شیرازی.
مرادی، حجت‌الله (1390)، «عملیات روانی رژیم صهیونیستی»، تهران، نشر ساقی.
مصطفوی، سید ولی الله (1392)، «سوریه صحنه تنازع بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، کتاب تحولات عربی، ایران و خاورمیانه» دکتر کیهان برزگر، مرکز پژوهش‌های علمی و مطالعات خاورمیانه، چاپ اول.
نصر، صلاح (1385)، «جنگ روانی»، مترجم، محمود حقیقت کاشانی، تهران، انتشارات سروش و مرکز تحقیقات مطالعات و سنجش برنامه‌ای.
ولی‌وند زمانی، حسین و نیازی، علی (1396)، «عملیات روانی»، تهران، انتشارات دافوس آجا.
ج. پایاننامهها
توسلی، مجید، (1386)، «تاکتیک‌های مقابله با عملیات روانی آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران، دافوس آجا.
حسینی معصوم، سید اسحاق (1387)، «راه‌کارهای مقابله با اثرات ابزارهای تبلیغاتی آمریکا در عملیات روانی علیه جمهوری اسلامی ایران»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران، دافوس آجا.
د. مقالات
اخوانفرد مسعود و خسروی، ایمان (1393)، «نقش عملیات روانی در مذاکرات سیاسی»، مجله مطالعات عملیات روانی، شماره 40.
اردیزی، فرج‌الله (1393)، «عملیات روانی در جنگ سوریه: بازیگران، اهداف و چگونگی اجرا»، فصلنامه مطالعات عملیات روانی، شماره 40.
افتخاری، اصغر و ذوالفقاری، مهدی (1393)، «الگوی مدرن عملیات روانی آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران»، مجله مجلس و راهبرد، شماره ۷۸.
باقری دولت‌آبادی، علی (1395)، «تاکتیک‌های جنگ روانی داعش»، فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، شماره 85.
بصیری، محمدعلی و فلاحی، احسان (1394)، «بسترهای شکل‌گیری و تداوم تروریسم در خاورمیانه مطالعه موردی داعش در عراق و سوریه» فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، شماره 19.
حبیبیان، محمدحسن و صبوری، محمدحسن (1391)، «جنگ نرم و امنیت فرهنگی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه امنیت پژوهی، شماره 40.
حسین‌پور، نادر؛ گرگین، بتول و چمکوری محمد (1396)، «بررسی حمله ائتلاف عربی به یمن»، ماهنامه پژوهش ملل، شماره 24.
سلیمانی، احمد؛ حاتمی حمیدرضا؛ باصری احمد و مرادی، حجتýالله، (1390)، «بررسی عملیات روانی آمریکا علیه عراق در جنگ 2003 میلادی»، مجله روانýشناسی نظامی، شماره ۷.
شهبازی، عزیزالله و شهابی، روح‌الله (1390)، «کاربرد شیوه‌های تبلیغی در روند اجرای عملیات روانی و نقش روحیه ملی کشور مورد هجوم در کارایی یا عدم کارایی آن»، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، شماره 9.
قیومی، احمد (1391)، «بحران عراق از واقعیت میدانی تا فریب رسانه‌ای (جنگ روانی داعش و ضرورت جهاد رسانه‌ای)»، خبرگزاری فارس.
مرادی، حجت‌الله و علی‌نژاد، مهدی (1393)، «تحلیلی بر نقش عملیات روانی آمریکا در جنگ سوم خلیج فارس»، فصلنامه مطالعات عملیات روانی، شماره 40.
موسوی‌زاده، علی (1390)، «بیداری اسلامی و ریشه‌شناسی بحران سوریه»، ویژه‌نامه نهمین هم‌اندیشی نمایندگان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور، شماره دوم، شهریور 1390.
یزدان‌پناه درو، کیومرث و نامداری، محمدمهدی (1392)، «تحران سوریه؛ با تأکید بر رویکرد نظام غرب و راهبرد ترکیه در این کشور»، دوفصلنامه مطالعات بیداری اسلامی، شماره 12.
یوسفی، جعفر و روشنی، مرتضی (1393)، استفاده‌های اطلاعاتی – امنیتی جریان تکفیر از شبکه‌های اجتماعی مجازی (فیس‌بوک و توییتر)، فصلنامه پژوهش‌های حفاظتی و امنیتی، شماره 11.
ه. انگلیسی
Doctrine for joint psychological operations (JP 3-53), Joint Chief of Staffs, U.S. Army.
Hafeez Ullah Khan and Waseem Khan. (2018). Syria: History, The Civil War and Peace Prospects, Journal of Political Studies, Vol. 24, Issue - 2
Munoz, Arturo. (2012). U.S Military Information Operations in Afghanistan: Effective of Psychological Operations 2001 – 2010. Rand, National Defense Research Institute.
)
